Thật kinh ngạc, chỉ có thể tặc lưỡi mà thốt lên: “Quái dị”. Lướt trên các mạng xã hội và trao đổi với nhiều người, tôi luôn gặp ý kiến quả quyết rằng, khi người phụ nữ lên xe hoa là mặc nhiên họ có một sứ mệnh rất vẻ vang là phải gánh vác giang san nhà chồng! Nhằm bảo vệ quan niệm kỳ cục này, họ lấy “chuyện nọ xọ chuyện kia” với một loạt tiêu chí, đại loại như tam tòng tứ đức; công, dung ngôn hạnh; gọi dạ bảo vâng, thuyền theo lái gái theo chồng… Tóm lại, họ khẳng định đó là đức tính ngàn đời tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam! Một sự mặc định hiển nhiên không thể thay đổi, cho dù sông cạn đá mòn! Thú thật, tôi cứ liên tục cắn vào môi để tự nhủ đang thức hay mơ, đang sống thời đại “thế giới phẳng” hay đã sử dụng bửu bối của chú mèo Đô-rê-môn lội ngược thời gian về thế kỷ trước.
Tranh sơn dầu Lê Minh Quốc minh họa cho bài viết "Gánh vác giang san nhà chồng? Xưa rồi Diễm!
Quan niệm đó, quái dị hết chịu nổi.
1.
Trước đây chừng hai mươi năm, ai sở hữu được “con dế” cũng đều có thể hất mặt lên trời: “Em ơi đừng chê anh nghèo, điện thoại di động nó reo trong quần”! Oách lắm đấy nhé! Bây giờ mọi việc đã khác. Từ hoa hậu quý bà, chân dài siêu mẫu một bước lên ngựa xuống xe cho đến bà bán chuối chiên, chị hột vịt lộn, cô thu mua ve chai... cũng đều có “dế” cưng! Thậm chí, đứa nhóc còn nằm nôi cũng được mẹ sắm cho một chiếc để khi khát sữa có thể réo ầm ĩ hoặc lập tức nhắn tin ngay cho oshin. Cụ già mắt mũi kèm nhèm dẫu gần đất xa trời cũng lận lưng một chiếc, lúc nào yêu đời phơi phới cũng có thể “a lô” người “cõi trên” hỏi han chuyện “hậu sự” lúc viễn du về đến Suối vàng.
Tóm lại, từ khi có điện thoại, rõ ràng con người ta thuận lợi vô cùng trong giao tế, trao đổi thông tin. Chỉ trong nháy mắt là đã có thể connect, bất kể thời gian lẫn không gian. Thế nhưng nó cũng gây ra rất nhiều phiền toái...
Ở “cái thuở ban đầu lưu luyến mấy ai quên”, bao giờ người ta cũng nhớ đến nhau bằng hình ảnh tươi đẹp nhất. “Trai ham sắc, gái ham tài”? Đúng quá, nhưng trong cái sự “ham” rất đời rất và cũng rất phổ biến kia còn có cả sự cảm phục, nể nang nữa. Đó mới chính là nền tảng cần thiết để sau này vợ chồng ăn ở với nhau.
Có người chỉ một lần se duyên là xong. Cũng có người lên xuống xe hoa đôi ba bận. Dẫu một hay vài lần thì điều mà mọi người hướng tới đều là có được hạnh phúc đích thực. Vậy hạnh phúc là thứ gì đó quá khó kiếm tìm.
Không phải ngẫu nhiên mà William Shakespeare - nhà viết kịch vĩ đại nhất của nhân loại đã phán một câu chắc như bắp rang: “Đàn bà là con mèo nhưng giấu trong lồng ngực trái tim con hổ”. Bạn đã thấy hổ chưa? Nếu chưa, xin mời đọc lại bài thơ Nhớ rừng của thi sĩ Thế Lữ. Đấy! Khiếp quá phải không? Tôi chỉ mới tưởng tượng mà đã đầm đìa mồ hôi và lạnh cả sóng lưng!
Do đó, đừng ai ngạc nhiên khi nghe vợ/ người tình lúc giận dữ: “Thân này ví đổi làm trai được”. Nàng thốt lên chẳng khác gì Bà chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương khi qua đền Sầm Nghi Đống, dù chỉ mới ghé mắt trông ngang! Đừng quên, nữ tiến sĩ đầu tiên của lịch sử khoa bảng nước ta là gái giả trai đấy: bà Nguyễn Thị Duệ. Dưới triều Mạc,năm 1616m lúc đi thi, bà cải trang thành nam nhi và có tên trên bảng vàng chói lọi. Ai dám nói nữ nhi không thể làm được những việc phi thường?
Vậy, thử tưởng tượng rằng một ngày kia, tất cả đàn bà già trẻ lớn bé đều được trở thành đàn ông, chuyện gì sẽ xẩy ra?
Trong thời đại ngày nay, người đàn bà đã ý thức được “quyền lực” của họ mà bất kỳ người đàn ông nào cũng phải “lép vế”: Quyền đẻ con. Chỉ có họ mới có thể làm được nghĩa vụ thiêng liêng và cao quý này. Chính từ đó, không ít Roméo, Xuân Tóc Đỏ, Kim Trọng… phải “quay như chong chóng” trước đòi hỏi của vợ/ người tình. Động một chút là các nàng la toáng lên: “Anh không quan tâm, chăm sóc vợ con à?”. Vợ, có thể ta bỏ bê một chút đàn dúm theo chân ngắn, chân dài nhưng với con thì không thể.
Trước năm 1975, trong giới văn nghệ sĩ miền Nam có hai “...quái kiệt giang hồ” thường nghiên cứu về triết học là Bùi Giáng và Phạm Công Thiện. Điểm chung của họ là đều rất mê Truyện Kiều. Mê đắm đuối, có khi nỗi mê ấy còn cao hơn cả Tiến sĩ Chu Mạnh Trinh là những muốn “xây nhà vàng cho Kiều” đặng ngày ngày chiêm ngưỡng nhan sắc; và cha đẻ của nàng: “là một trong ba nhà thơ vĩ đại nhất của nhân loại: Nguyễn Du, Hoelderlin và Walt Whitman” (Phạm Công Thiện). Ấy thế, khi nàng Kiều vừa bước vào cuộc nhân sinh với mọi hỷ, nộ, ái, ố rất Đời và cũng rất Người, lập tức các nhà Nho đạo đức ngời ngời đã nhăn mặt nhíu mày và vội vàng lên tiếng:
Thói thường, có yêu thì mới ghen. Các nhà thơ là ngoại lệ chăng? Bởi họ suốt ngày tơ lơ mơ với “nàng thơ” kia mà? Không, họ cũng ghen tuông như thường. Bằng chứng, nhà thơ Nguyễn Bính còn ghen với chuyện tưởng chừng lãng xẹt: “Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ/ Ðừng làm ẩm áo khách chưa quen/ Chân cô in vết trên đường bụi/ Chẳng bước chân nào được dẫm lên”. Làm người tình, người bạn đời của kẻ hay “ghen bóng ghen gió” hoặc ghen tréo ngoe như thế, kể ra cũng quá mệt.
Nhà văn Tô Hoài có truyện ngắn Vợ chồng trẻ con cực hay, hoàn toàn không phải hư cấu mà từ một sự việc do ông chứng kiến. Có điều, thuở ấy, lũ nhóc đến với nhau rồi mới làm “chuyện vợ chồng”; còn thời buổi này thì ngược lại. Và cũng có khi “hết xôi rồi việc” chúng nó lại “cao chạy xa bay” chứ chẳng phải gánh một trách nhiệm gì cả. Ở Ninh Thuận vừa có cô bé 12 tuổi sinh đứa con trai nặng 3,6 ký. Cô bé này nói rằng, mình có bầu là do bị một thanh niên dụ dỗ, cưỡng hiếp. Tay đó hiện "bặt vô âm tín", công an đang tìm nhưng chưa thấy.
1.
Lạc thú ở trên đời có nhiều thứ cho ta được lựa chọn. Đọc sách cũng là một lạc thú, với tôi đó là khoảng thời gian “du lịch tại gia” ít tốn kém mà không kém phần hào hứng thú vị, bởi sự lịch lãm, từng trải, kiến thức của người viết khiến ta phải ngất ngây con gà Tây! Nhưng cho tôi hỏi, nếu bạn nhìn người ta ăn con gà Tây rồi kể lại cái ngon lành ấy, bạn có… nuốt nước bọt cái ực xuống cổ họng một cách khoái trá không? Chưa chắc. Nếu cho bạn ăn trực tiếp, tôi tin rằng, bạn sẽ thấy sướng miệng, “đã mắt” hơn và có thể dễ dàng miêu tả lại cảm giác ấy.
Du lịch cũng vậy thôi.
Trang 57 trong tổng số 60