LMQ

Nhà thơ Lê Minh Quốc:“Tôi làm thơ như đói thì ăn…”

Nhà thơ Lê Minh Quốc sinh năm 1959 tại Đà Nẵng. Anh là cựu chiến sĩ quân tình nguyện chiến trường K. cựu sinh viên Đại học Tổng hợp TPHCM. Anh đã in tập thơ: Trong cõi chiêm bao (1989), Tôi vẽ mặt tôi Thơ tình Lê Minh Quốc (1995), Nếu không còn cổ tích, Ngày mai còn lại một mình tôi, Đất bên ngoài Tổ quốc và nhiều tiểu thuyết lịch sử và truyện danh nhân Việt Nam. Anh là hội viên Hội Nhà văn VN và Hội nhà báo VN.

lamtho

Gặp anh tại tòa soạn báo Phụ nữ, anh bộc bạch: “Tôi làm thơ như đói thì ăn, như mệt thì nằm / Tôi làm thơ như tôi đã sống…” Rồi anh giải thích: “Trong thơ của tôi không giới hạn ở một đề tài cụ thể nào cả, trong mỗi bài thơ tôi đều khai thác nội tâm của chính mình…”

PV: Anh Lê Minh Quốc đã bắt đầu làm thơ từ lúc nào?

-Từ nhỏ, tôi đã rất đam mê thơ văn. Năm học lớp 8, tôi có bài thơ đầu tiên mang tên “Em tôi” được in trên tuần báo Thiếu Nhi của ông Khai Trí, đại khái như: http://www.leminhquoc.vn/lmq/tho/tho-truoc-1975.html?layout=default “Em tôi bé nhỏ / Bầu bĩnh dễ thương / Trên môi son đỏ / Nụ cười trầm hương”. Hồi đó, trong lớp của tôi cũng có một vài người bạn thân cùng làm thơ, cùng khích lệ nhau nên sau đó đứa nào cũng có vài bài thơ đăng trên báo Tuổi Hoa, Thiếu Nhi, Thằng bờm… Năm học lớp 10 (sau năm 1975), tôi có 3 bài thơ lục bát in trên tờ “Tin Sáng”. Tôi nhớ hoài lần ấy tôi đã dẫn bạn bè đi ăn bò bảy món bằng tiền nhuận bút thơ (10 đồng)…

PV: Thời gian đi bộ đội, anh có làm thơ?

-Có chứ. Tôi cùng các bạn Đoàn Tuấn, Nguyễn Quốc Vương cùng một số người bạn nữa làm thơ giữa rừng để đọc cho nhau nghe chứ không gửi đăng ở bất cứ một tờ báo nào. Sau này, tôi có tập hợp lại một số bài thơ làm trong thời kỳ này để in trong tập “Đất bên ngoài Tổ quốc”. Có thể nói rằng chính thời gian đi bộ đội đã giúp cho tôi có nhiều chất liệu để viết chùm thơ “Hát với đất” (Giải nhất thơ Thanh niên xung phong - 1985) http://www.leminhquoc.vn/lmq/tho/tho-roi/988-tho-trong-so-tay.html?start=21. Tuy nhiên, tôi vẫn nhớ nhất là tập thơ “Tôi vẽ mặt tôi” (1994) - một sự thể nghiệm về cái tôi - nhưng lại bị phê phán dữ dội. Lạ một điều, chính nhờ tập thơ đó mà khi ra dự Hội nghị Nhà văn trẻ lần 4 ở Hà Nội, độc giả ở phía Bắc đã biết nhiều đến tên tôi.

PV: Anh có thần tượng thơ cho riêng mình không?

-Tôi chỉ thích nhất… thơ của tôi (cười): “Mai kia xa chỉ một lời nhắn lại / Da diết yêu em nên tôi rất yêu đời / Hạnh phúc đó không dám xin chia sẻ / Mỗi con người có một trái tim thôi…” http://www.leminhquoc.vn/lmq/tho/tap-tho/672-toi-ve-mat-toi.html?start=14. Nói đùa thế thôi chứ mỗi nhà thơ đều có cái hay riêng để tôi đọc và chia sẻ nỗi lòng của họ. Nói thật với các bạn, khi cầm bất cứ một tờ báo nào trên tay, việc trước tiên của tôi là tìm thơ để đọc, nhất là đọc những tên tuổi lạ.

PV: Anh cũng là một cộng tác viên thường xuyên của một số tờ báo tuổi mới lớn, anh có suy nghĩ gì khi làm thơ cho lứa tuổi này?

-Tôi có cảm giác rằng cả tôi và một số nhà thơ khác khi làm thơ cho lứa tuổi này đều nhìn qua “lăng kính” chứ chưa phải bằng con mắt thật của mình, nên thơ nghiêng về cười cợt, dí dỏm, ngọt ngào hơn là đi vào đúng với tâm trạng tuổi mới lớn. Do đó đừng trách tuổi mới lớn không mấy người yêu thơ khi mà những người làm thơ chưa “sống” hết mình, “sống” với đúng tâm trạng của lứa tuổi đó.

PV: Anh nghĩ gì về các cây bút thơ trẻ hiện nay?

-Tôi thích những bài thơ tự do của Quốc Sinh, Nguyễn Danh Lam, Nguyễn Thị Châu Giang… Tuy nhiên, tôi có cảm giác là nhiều cây bút trẻ (cả văn và thơ), họ nghĩ một đường mà viết một nẻo, hiện thực của cuộc sống rất xô bồ, dữ dội đủ để cho họ có những sáng tác đi vào tâm trí của thế hệ đó nhưng không hiểu sao (có thể để dễ được in) nên họ đã gọt giũa tròn trịa từ câu chữ, tính cách nhân vật… Tôi nghĩ rằng hơn bao giờ hết, các bạn tuổi còn trẻ, còn đầy nhiệt huyết, suy nghĩ thế nào thì viết thế ấy, đừng vì để in được trên báo mà uốn éo, “giả vờ” không đúng với tâm trạng của chính mình.

PV: Nhận xét của anh về tuyển tập Áo Trắng?

- Hơn 10 năm qua, Áo Trắng đã tập hợp được đông đảo các cây bút trên mọi miền đất nước về một sân chơi - chung bình đẳng, không vụ lợi, nhiệt tình với văn chương. Không dừng lại ở chỗ chỉ giới thiệu mà Áo Trắng còn tiếp tục giúp họ in tác phẩm đầu tay để đưa họ bước xa hơn…

PV: Công việc hiện tại của anh như thế nào?

- Ngoài công việc làm báo, công việc hiện ngốn nhiều thời gian của tôi là đọc sách báo, thống kê tư liệu để hoàn thành bộ sách “Kể chuyện danh nhân Việt Nam” (đã ra 15 tập) http://www.leminhquoc.vn/lmq/the-loai-khac/ke-chuyen-danh-nhan-viet-nam.html?layout=default và bộ sách “Kiến thức phổ thông dành cho mọi người” (đã ra 4 tập). Tôi tuổi Kỷ Hợi, tuổi của ngẫu hứng, ngẫu hứng làm thơ, ngẫu hứng in sách… chính vì thế mà tôi không hề có dự định, kế hoạch nào trước cả.

PV: Xin cám ơn anh rất nhiều.

Song Minh (thực hiện)

(nguồn: Áo Trắng 18.5.2001)