LMQ

LÊ MINH QUỐC - Thơ và bóng đá - * Cảm hứng sân cỏ

* Cảm hứng sân cỏ

Với tư duy của người làm thơ, khi nhìn đàn chim lượn bay trên vòm trời xanh, ta có thể nghĩ hình ảnh ấy giống... bài thơ tứ tuyệt! Và với sân cỏ, hình ảnh những cầu thủ đang tung hứng kỳ diệu với trái bóng tròn, ta có thể nghĩ đến những thi sĩ đang... gieo những vần thơ tuyệt vời nhất! Mà trên đời này, cảm hứng sáng tạo lớn nhất là gì nhỉ? Là tình yêu, thiền, làm thơ và bóng đá. Để đạt đến sự “đốn ngộ” cuối cùng trong các cuộc chơi này, phải chính là anh, chứ không thể nhờ cậy vào bất cứ ai khác.

Khi yêu anh chỉ thể bộc bạch tình yêu ấy theo sự chỉ bảo của con tim, dù đôi lúc ý thức không nên, nhưng vẫn cứ như thế, biết làm sao được? Làm sao có thể nhờ người khác tỏ tình giúp cho mình? Và bóng đá cũng thế. Tôi thích bóng đá, vì đây là trò chơi ghi nhận công sức của từng người rất công bằng. Ở đó không có chỗ cho những trò ma mãnh như: “ăn gửi nằm nhờ’; “mồm mép đỡ chân tay”; :”ăn như rồng cuốn, uống như rồng leo, làm như mèo mửa”; hoặc “làm thì láo, báo cáo thì hay”... mà mỗi người đều phải tự nỗ lực để đem lại vinh quang cho tập thể.

Khi xem bóng đá, theo tôi không nên dự đoán trước. Nếu biết trước thì còn gì là thú vị của sự hồi hộp đến đứng tim? Điều này cũng giống như tình yêu, khi tỏ tình nếu biết người đẹp sẽ gật đầu đồng ý thì còn gì... hấp dẫn nữa? Dẫu ý thức như thế, nhưng nhiều lần tôi vẫn dành riêng tình cảm của mình cho Ronaldo và muốn chàng “làm bàn” thật ngoạn mục. Vì thế khi xem Modial 1998, tôi mới có thơ rằng: “Bất chấp những chuyến bay đình công trên vòm trời nước Pháp. Bất chấp đêm nay em dỗi hờn, nằm quay lưng vào tường và khóc. Anh vẫn reo hò như trẻ nhỏ. Trái bóng đã bắt đầu lăn trên sân cỏ. Em có yêu Ronaldo không? Chàng vắt kiệt sức mình để sân cỏ bớt cô đơn...”. Và cũng là người yêu thích Romario, tôi viết:

Có một kẻ chiến thắng nhưng không xuất hiện trên sân cỏ
Romario
Trên hành tinh vang dội tiếng hoan hô
Brazil nghẹt thở
Nếu vắng anh
Dưới vòm trời xanh
Từ giọt lệ đã khóc
Mọc
Triệu đóa hoa hồng
Romario

Đôi lúc tôi lại nghĩ, tại sao sao lâu nay người ta vẫn cho rằng nhà thơ là kẻ vốn... trói gà không chặt? Chả đúng đâu. Nếu được phép sắp xếp đội hình của các nhà thơ Việt Nam khi thi đấu... quốc tế, tôi sẽ chọn được “nhân sự” rất “oách”. Đầu tiên thủ môn là nhà thơ Nguyễn Thái Dương, vì... đồng hương Bình Định với thủ môn Nguyễn Văn Cường và Trần Minh Quang; tiền đạo là các nhà thơ Trương Nam Hương, Bùi Chí Vinh và... tôi; tiền vệ là nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm, Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Trọng Tạo; hậu vệ là Đoàn Vị Thượng, Nguyễn Thụy Kha, Trần Quang Quý và dứt khoát phải có hậu vệ đập, tồi đề cử là thơ Trần Mạnh Hảo! Tại sao, trong nhiều dịp hội hè các nhà báo vẫn thi đấu giao hữu với nhau, còn các nhà thơ thì không? Mà nghĩ cho cùng, như thế cũng hợp lý thôi, không phải vì thể lực mà khi sáng tác một bài thơ thì nhà thơ cũng giống như cầu thủ ra sân đấy thôi. Tôi từng có suy nghĩ này khi viết bài thơ “Bóng đá và thơ”:

Sân cỏ giống như trang giấy mới
Gương mặt nhà thơ tựa quả bóng tròn
Cầu thủ chạy trên sân như hiệp sĩ
Thi sĩ ngồi trò chuyện với càn khôn

Đó là lúc xuất thần trong ý tưởng
Trái bóng lao toang hoác phía khung thành
Hàng triệu người trên hành tinh gào thét
Như thơ vừa chạm đến giấc mơ xanh

Trái bóng lăn bất ngờ như thi hứng
Đột ngột trên trời lóe sáng ngôi sao
Thi sĩ nhặt đặt vào trong ngòi bút
Như bóng thủng gôn là thế giới lật nhào

Vắt kiệt sức để làm nên sáng tạo
Bóng lăn theo sinh mệnh cõi con người
Thơ bay theo kim thủy mộc hỏa thổ
Trong đất trời thấu thị một trò chơi

Thi sĩ soi mặt vào trang giấy mới
Thấy trầm luân ẩn hiện lẽ sinh tồn
Cầu thủ gặp chính mình trong trái bóng
Lúc làm bàn bóng sút thẳng vào gôn

Đó là phút xuất thần trong ý tưởng
Trái bóng lăn giống gương mặt nàng thơ
Sống trọn vẹn mới làm nên sáng tạo
Đi đến tận cùng bí ẩn của giấc mơ

Vâng, hấp dẫn của bóng đá cũng chính là chỗ đó. Ai có thể đoán được điều gì khi quả bóng còn lăn trên sân cỏ?

LÊ MINH QUỐC

(nguồn: Thể thao & văn hóa 21.5.2005)