Lê Minh Quốc - THỜI CỦA MỖI NGƯỜI

Lê Minh Quốc - THỜI CỦA MỖI NGƯỜI - CHƯƠNG CHÍN

Mục lục
Lê Minh Quốc - THỜI CỦA MỖI NGƯỜI
CHƯƠNG HAI
CHƯƠNG BA
CHUONG BỐN
CHƯƠNG NĂM
CHƯƠNG SÁU
CHƯƠNG BẢY
CHƯƠNG TÁM
CHƯƠNG CHÍN
Tất cả các trang

Trang 9 trong tổng số 9

CHƯƠNG CHÍN

Tờ lịch của năm 1978 sắp rơi vào hư không. Một năm sẽ qua. Cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam đang tiến gần đến giai đoạn quyết liệt nhất. Sáng nay, không giống như mọi ngày. Một buổi họp bất thường của đại đội đã diễn ra. Bóng cây râm mát, tiếng chim hót véo von - đó là những nhân chứng của lịch sử ngàn đời vĩnh cửu. Một ngày không giống như mọi ngày. Chính trị viên Chương ngồi bệt xuống đất, trước mặt anh là tấm bản đồ tác chiến :
- Các đồng chí thân mến, đã gần một tháng chúng ta kiên cường bám trụ trên chốt này. Có người tự thương, có người đào ngũ để lui về tuyến sau. Có người ở lại, có người hy sinh. Gian khổ ấy không sao kể xiết. Sáng nay, chúng ta họp toàn đại đội để triển khai nhiệm vụ mới. Đây là một chiến dịch lớn đòi hỏi sức chiến đấu của toàn đơn vị. Các đồng chí im lặng để nghe đại đội trưởng nói từng nhiệm vụ cụ thể.
Phú cũng ngồi bệt dưới đất như Chương. Cây ăng-ten của đài bán dẫn, được Phú dùng làm như chiếc thước, anh chỉ vào tấm bản đồ và nói rành rọt :
- Đây là một chiến dịch lớn được tiến hành đồng loạt trên toàn tuyến. Cùng một ngày, cùng một giờ các sư đoàn, các quân khu đang làm nhiệm vụ trên biên giới Tây Nam đều đồng loạt thực hiện nhiệm vụ. Theo sự phân công của trung đoàn thì vào giờ G chúng ta bắt đầu tấn công chốt XB và cao điểm 328.
Cả đại đội im lặng lắng nghe như nuốt lấy lời của đại đội trưởng. Phú nói tiếp :
- Đại đội yêu cầu các đồng chí không được có tư tưởng cầu an, sợ chết ! Dù có hy sinh, chết chóc thì chúng ta phải làm chủ được chốt XB và cao điểm 328. Nhìn vào tấm bản đồ tác chiến thì đây ! Các đồng chí nhìn cho rõ. Hai cao điểm này nằm dọc theo đường 19B, địch sẽ dùng mọi hỏa lực để chế ngự con đường này. Đội hình tăng, pháo của chúng ta sẽ không thể nào vượt qua được nếu chúng ta không chế ngự được nó. Nhiệm vụ của đại đội chúng ta là phải làm chủ được nó, phải xóa sạch lực lượng của địch. Theo báo của quân báo trung đoàn thì hai cao điểm này, địch tập trung một lực lượng khá lớn, có đủ hỏa lực, lượng thực phẩm dự trữ để tiến hành cuộc chiến đấu chống phá biên giới chúng ta lâu dài. Chính vì vậy nhiệm vụ của đại đội ta vừa vinh quang lại vừa nặng nề.
Nói xong một hơi Phú dừng lại. Cả đại đội bắt đầu bàn tán to nhỏ. Chính trị viên Chương chống tay vào cằm :
- Cơ bản là các đồng chí đã nắm được ý nghĩ và mục đích của nhiệm vụ lần này. Theo dự kiến của đại đội thì qua cuộc chiến đấu này, đại đội ta có thể hy sinh một quân số khá lớn. Tôi nhắc lại, chúng ta cần xác định rõ là hy sinh một quân số khá lớn, có thể là năm đồng chí hoặc mười đồng chí. Đó là điều khó tránh khỏi. Các đồng chí xác định rõ như vậy để quyết tâm chiến đấu. Đại đội phân công, tổ y tá chuẩn bị trước thuốc men, dụng cụ cho mười ca hy sinh hoặc bị thương có thể xảy ra. Khi chiến đấu, đồng chí nào hy sinh thì tiểu đội đó, trung đội đó phải mang đồng đội của mình về vị trí AI. Tuyệt đối không được để thương binh, tử sĩ lại trận địa. Về súng đạn, lượng thực phẩm thì các đồng chí mang đủ sử dụng trong hai ngày. Sau đó, khi làm chủ cao điểm thì sẽ có lực lượng chi viện tiếp. Anh vừa dứt lời thì Phú đã bổ sung :
- Điểm AI là điểm cách hai cao điểm này chừng một kilômét. Tại đây lực lượng công binh của tiểu đoàn sẽ đứng chân làm nhiệm vụ tải thương về tuyến sau. Đại đội phân công nhiệm vụ như sau : Trinh sát tiểu đoàn sẽ dẫn trung đội một, trung đội hai tấn công cao điểm 328. Trung đội ba và tiểu đội cối 60 sẽ tấn công chốt XB. Tôi và đồng chí Chương sẽ chỉ huy trực tiếp các đồng chí. Đây là cuộc chiến đấu lớn, nên lần này tiểu đoàn, trung đoàn cũng đã hỗ trợ chúng ta rất nhiều. Lực lượng trinh sát sẽ làm nhiệm vụ phá cửa mở. Sau khi tiếng pháo dứt thì chúng ta đồng loạt xung phong ! Các đồng chí rõ chưa !
Không có tiếng trả lời. Mỗi người lính đang theo đuổi nhiệm vụ với những tâm trạng khác nhau.
Có tiếng hỏi của trung đội trưởng Lâm :
- Báo cáo thủ trưởng, khi chúng ta làm chủ được trận địa thì sử dụng mật hiệu như thế nào ạ ?
Chương trả lời :
- Theo quy định chung của toàn trung đoàn khi làm chủ trận địa thì trung đội trưởng sẽ bắn về hướng Tây Nam ba phát pháo hiệu màu đỏ. Căn cứ vào đó, trung đoàn, tiểu đoàn sẽ có những chỉ đạo tiếp theo.
Có tiếng hỏi của tiểu đội trưởng Cường :
- Báo cáo thủ trưởng, tấn công lên cao điểm về chiến thuật quân sự là chúng ta thất thế hơn địch. Vậy vật dụng che đỡ cho bộ đội là gì ạ ?
Phú trả lời :
- Tôi hoan nghênh ý kiến của đồng chí Cường. Rõ ràng là chúng ta thất thế hơn địch. Lâu nay tôi vẫn thường nói : Đánh rẫy để trồng ngô, trồng sắn thì dưới đánh lên, còn đánh địch thì phải từ trên đánh xuống dưới. Nhưng trận đánh này không đi ngược lại khoa học quân sự, bởi vì tôi vừa trình bày xong kế hoạch tác chiến. Pháo 82, 105 của đơn vị bạn sẽ dẫm nát trận địa trước khi chúng ta xung phong. Còn chúng ta khi tiếp cận với điểm chốt thì tận dụng địa hình, địa vật ngay thực địa với những động tác lăn, lê, bò, toài của người lính trong tác chiến.
Những trình bày, trao đổi ngắn gọn như vậy phần nào làm người lính yên tâm. Họ ý thức được vị trí của mình. Có thể xanh cỏ. Có thể đỏ ngực. Chuyện hy sinh trong chiến đấu là điều đương nhiên. Họ thích lối nói thẳng của chính trị viên Chương. Chẳng cần ngôn ngữ hoa mỹ như những gã làm thơ. Viên đạn không biết trò chơi lắt léo của ngôn ngữ. Không ai có thể làm xiếc bằng viên đạn.
Từ nãy giờ ngồi yên lặng, thằng Thuận tồ rụt rè có ý kiến :
- Báo cáo thủ trưởng, tổ nuôi quân chuẩn bị cơm nước cho bộ đội như thế nào ạ !
Cả đại đội cười ồ lên vui vẻ. Đó là chuyện quan trọng mà lúc bàn bạc nhiệm vụ họ đã quên bẵng đi. Chính trị viên Chương nhanh nhẩu đáp :
- Chà ! Ý kiến này hay đấy, vậy theo đồng chí Thuận thì chúng ta nên chuẩn bị ra sao ạ ?
Mọi người được dịp cười lên vui vẻ. Tiếng cười ấy không phải là tiếng cười dễ dãi, mà họ có sự cảm thông với nhau. Giây phút này rồi sẽ trôi qua, ngày mai ai còn ai mất ? Điều ấy không quan trọng. Quan trọng là có được ăn thật no trước khi nổ súng ? Thằng Thuận ngập ngừng nói :
- Báo cáo thủ trưởng ! Trước giờ G của ngày N thì tổ nuôi quân cho bộ đội ăn cơm nóng, sau đó bộ đội được phát thêm một cục cơm vắt và một bao gạo ni lông để đem theo ăn trong ngày. Còn thực phẩm thì vẫn như mọi ngày ạ !
Chương lắt léo hỏi lại :
- Như mọi ngày là sao ?
- Dạ, mỗi người hai lạng cá khô, mười người một lon thịt hộp ba lạng hai mươi lăm và ngoài ra là ruốc khô với muối mè.
- Chỉ có vậy thôi sao ?
Thằng Thuận tồ chỉ gật đầu cười, chứ không trả lời gì cả. Chương suy nghĩ lung lắm. Ăn uống như thế này thì đánh đấm trận cuối cùng thế chó nào được. Anh quay sang phía đại đội trưởng Phú :
- Anh Phú nè, tôi cần hội ý riêng với anh một chút. Hiện nay, đại đội ta còn lại hai con lợn tăng gia. Chúng ta xẻ thịt một con để làm thức ăn cho bộ đội có được không ?
Phú ngắc ngứ trả lời :
- Hai con lợn mà thịt một, vậy còn một. Như vậy là mình đâu có đủ chỉ tiêu thi đua trong toàn trung đoàn ?
Lại chỉ tiêu thi đua. Ngày ngày thi đua. Người người thi đua. Và ngay cả con lợn béo cũng được vinh dự vẻ vang này. Lẽ nào mình chỉ biết chấp hành một cách cứng nhắc, để cho bộ đội phải chịu kham chịu khổ ? Nghĩ vậy nên Chương kề tai Phú nói nhỏ :
- Trong chiến đấu mà thi đua kiểu này thì tội nghiệp cho bộ đội quá. Mình cứ thịt một con lợn mà có thức ăn cho anh em, anh Phú ạ ! Mình cứ báo cáo là lợn bị bệnh, bị dịch gì đó là xong tất !
Phú chậm rãi trả lời :
- Ừ ! Vậy cũng được. Anh cứ làm sao cho khéo là được.
Nghe Phú nói vậy, Chương thở phào sung sướng. Anh khe khẽ hát “con cá đua là con cua đá, nó nằm trong đá, nó nằm trong khe có tám cái que, có hai cái càng…”. Một bài hát quen thuộc từ thời chống Mỹ, cứu nước. Thời đó, còn có thể chấp nhận thắt lưng buộc bụng để viện trợ cho miền Nam đánh Mỹ. Không lẽ, hai ba năm thống nhất đất nước rồi, mà vẫn còn tình trạng vậy sao ?
Buổi họp đang tiến hành như vậy thì bỗng có tiếng pháo gầm kêu rít lên. Chỉ tích tắc tiếng “xẹt” như xé gió vừa bay vút qua đầu thì người lính đã nghe tiếng nổ chát chúa vang lên. Phú kêu lên bằng giọng đặc quánh :
- Giải tán ! Nhanh chóng triển khai vị trí chiến đấu !
Mọi người tản ra. Họ lao ra chỗ đứng của họ. Những nhánh cây bị pháo của địch chặt ngang, nó ngã rã rượi ngay trên chiến hào. Nhưng điều khá bất ngờ, địch chỉ pháo kích như vậy rồi im bặt. Chúng nó sắp bày ra trò gì nữa đây ? Trận địa lại trở nên im ắng một cách lạ thường. Chỉ có mùi khói súng còn bay thoảng đâu đó trong không khí. Đột nhiên, ngay lúc Phú ra lệnh cho người lính bắt đầu thu xếp lại quân trang, vũ khí. Những tấm võng, quyển sổ nhật ký, mùng, mền được nhét vào trong chiếc ba lô con cóc. Mệnh lệnh của đại đội trưởng Phú đã được chuyền đến tận tai người lính :
- Ngay từ giờ phút này, chúng ta rút lui về hậu cứ. Tuyệt đối không gây một tiếng động nào cả. chúng ta chỉ gài mìn lại ngay trận địa này, sau đó là lặng lẽ về hậu cứ.
Bộ đội không hiểu gì cả. Nhưng mệnh lệnh là mệnh lệnh. Không ai có quyền có ý kiến trong lúc này. Họ gài mìn dọc ngang ngay trên bờ thông hào, rồi lần lượt lui về hậu cứ. Nếu đứng trên cao quan sát thì ta sẽ thấy người lính nhỏ thó như những con kiến cần mẫn. Họ đi nhẹ như lá rơi. Nhẹ như một tiếng chim kêu buổi sáng đầu năm. Lặng lẽ. Không ai nói với ai một lời nào cả. Chỉ trong chớp mắt, trận địa thành một bãi hoang. Căn hầm kèo chữ Z kiên cố, chiến hào sâu đến ngực, những ụ đất để kê súng không hề biết ngay từ giây phút này sẽ không còn ấm hơi thở hơi thuốc lào của những người lính tình nguyện nữa. Không ai biết được điều đó cả, kể cả những thằng địch vừa hung hãn pháo kích tấp nập xuống trận địa. Tiếng chim kêu ríu ran trên những cành cây cụt đầu. Tiếng chim thản nhiên và không chia sẻ với người lính một điều gì mới mẻ cả. Họ lặng lẽ đi. Lặng lẽ về hậu cứ.
Khi đại đội về đến bếp nuôi quân thì trời đã ngã bóng xế chiều. Chính trị viên Chương phân công vị trí đóng quân cho từng trung đội. Anh nhắc lại với các trung đội trưởng trong buổi giao ban :
- Theo điện báo của trung đoàn thì đến giờ phút này, địch vẫn chưa phát hiện chúng ta đã rời khỏi trận địa. Về đến đây yêu cầu các cậu quán triệt cho bộ đội tinh thần cảnh giác như đang ở trên chốt. Cấm không được đun củi lửa, không được ăn to nói lớn, không được đi lại từ trung đội này qua trung đội khác. Tại sao chúng ta lui về đây thì đại đội trưởng Phú sẽ phổ biến cho các cậu. Kế hoạch này, các cậu phổ biến lại cho từng chiến sĩ.
Rít xong một hơi thuốc lào và nằm ngả người ra gốc cây, Phú khoan thai nhả từng búng khói. Khói thuốc bay vòng vèo. Phú nói :
- Kế hoạch của giờ G vẫn không có gì thay đổi. Chúng ta rút về đây để bảo toàn lực lượng. Bí mật đến phút nổ súng. Lúc này, các đồng chí được quyền cho bộ đội tắm rửa nghỉ ngơi để chờ lệnh xuất kích. Tôi nhắc lại, được quyền nghỉ ngơi chứ không phải là mạnh ai nấy ngủ, không cảnh giới, canh gác gì cả. Thôi, bây giờ các đồng chí về với trung đội của mình. Có gì cần phổ biến thì đại đội sẽ nói sau. Rõ chưa ?
Trung đội trưởng Lâm gãi đầu hỏi :
- Báo cáo thủ trưởng, về đến đây bộ đội có được “liên hoan” gì không ạ !
Phú cười ha hả :
- Liên hoan là liên hoan cái gì ? Cứ cá khô chiên giòn là tuyệt rồi. Đúng vậy không anh Chương ?
Chương cũng cười ha hả một cách rất… khả nghi. Các trung đội trưởng trong buổi họp giao ban không hiểu ra làm sao cả. Mọi người tản về vị trí đã quy định. Lúc đó, Chương mới thong thả đi về phía nhà bếp. Anh gặp thằng Hà móm :
- Nè Hà ! Cậu đang làm gì vậy ?
- Báo cáo thủ trưởng em đang làm thơ ạ !
- Trời đất ! Lúc này mà cậu cũng làm thơ được à ? Hai con lợn của đại đội có khỏe không ?
Thằng Hà móm láu táu :
- Dạ, tổ nuôi quân chăm sóc hai chú lợn đảm bảo chất lượng ạ !
- Đảm bảo là sao ?
- Là, là … Ăn được ngủ được là tiên
Ăn không được thì chỉ phiền nuôi quân
Do đó, tôi rất là cưng
Hai con lợn béo tưng bừng hát ca
Chương bật cười :
- Thôi, ngừng ngay nhà thơ ơi ! Cậu với mình đi xuống chỗ nuôi lợn xem nào.
Chỉ cách bếp Hoàng Cầm vài mét, thằng Dân lác lúc còn sống đã cho lính của mình làm một cái cũi để nuôi lợn. Những thanh cây được gác ngang dọc thành chuồng lợn dã chiến. Đứng trước chuồng lợn, Chương nói :
- Hà móm nè, dường như chú lợn nằm ệch kia bị ốm có phải không ?
- Dạ, đâu phải vậy đâu. Nó ăn no rồi thì nó nằm nghỉ ngơi đó thủ trưởng ạ !
- Nghỉ ngơi gì ? Nó thở hồng hộc kia trông đến là mệt nhọc. Đúng không nào ? Đó là chú lợn đã bước đầu có bệnh. Cậu trông hai con mắt của nó đỏ sòng sọc thế kia thì có phải bị bệnh không nào ? Cậu dở quá ! Nuôi lợn mà không biết thế nào là lợn ốm, lợn bệnh, thế nào là lợn khỏe, lợn tăng cân ! Đúng không nào ?
Thằng Hà móm chưa biết phải trả lời sao để vừa lòng thủ trưởng, Chương đã “phán” tiếp :
- Cậu đi gọi y tá Trí với tiểu đội trưởng Thuận xuống đây cho tôi.
Trời đất ơi ! Chuyện gì đây ! Không khéo mình bị kỷ luật như chơi. Không lẽ hai con lợn này bị ốm thật à ? Thằng Hà móm lo âu lắm. Khi đi cùng với Thuận tồ, y tá Trí về phía chuồng lợn mà chính trị viên Chương đang đứng đợi, thằng Hà móm vẫn im xo. Nhưng hắn thật sự ngạc nhiên khi vừa bước đến nơi thì đã nghe tiếng cười khanh khách của Chương :
- Ha, ha ! Xin chào các chiến sĩ “vì nhân dân quên mình” chúng mình hội ý với nhau một chút nhé !
Chương nói xong thì ngồi bệt xuống đất. Những người lính ngồi quay quần chung quanh Chương. Trời râm mát. Buổi xế chiều chỉ còn nắng nhạt mờ. Nếu không có chiến tranh thì có lẽ, buổi chiều này sẽ là nguồn cảm hứng vô tận để thằng Hà móm làm thơ. Chương móc trong túi áo một bịch thuốc rê ném xuống đất :
- Các cậu hút thuốc cho vui. Thuốc rê Lạng Sơn sợi vàng chính hiệu nai vàng đó nghe !
Thằng Trí tơn tớt :
- Chà ! Thủ trưởng chiều nay bảnh quá ta ! Em nhón một điếu, xin thủ trưởng vậy ! Hì, hì…
- Cậu màu mè quá Trí ạ ! Các cậu cứ tự nhiên. Mình hỏi thật các cậu nhé. Các cậu nghe câu này thì các cậu có cảm tưởng gì !
Ba chàng lính trẻ lao nhao :
- Câu gì vậy thủ trưởng ?
- Hề, hề ! Câu như thế này ! Cưới em một thúng xôi vò. Một đôi lợn béo một vò rượu tăm. Nghe hai câu này các cậu thấy có gì vui không ?
Thằng Hà móm trả lời ngay :
- Dạ, em thấy ngay “mùi” đám cưới thủ trưởng ạ !
Chương cười đôn hậu :
- Khá lắm ! Vậy còn câu này thì sao ? Nghe nhé : Trai tơ mà lấy nạ dòng. Như nước mắm nhất chấm lòng lợn thiu. Mấy cậu thấy sao ?
Thằng Thuận tồ ngây thơ đáp :
- Dạ, em thấy ăn như vậy là xoàng lắm. Dễ bị… đau bụng ạ !
Chương cũng cười đôn hậu. Anh đang tìm cách “nhập đề” như thế nào để dễ dàng thuyết phục những người lính quyền hạn của mình. Anh thương lính. Nhưng người lính có hiểu giùm cho anh không? Chỉ sợ họ nổi hứng ca ngợi đại đội giết heo để ăn liên hoan thì… hỏng bét ! Cấp trên biết anh ra lệnh giết lợn không đau ốm gì trong lúc này thì sẽ kỷ luật như chơi ! Trước đây, vì thương một cậu tân binh nhận được thư biết bố vừa mất. Cậu ta khóc lóc và năn nỉ Chương cho về quê để tang bố. Trong thời gian huấn luyện ở quân trường, quy định của trung đoàn là không giải quyết phép cho bất cứ một trường hợp nào cả, dù có lý do chính đáng. Không thể cầm lòng trước sự mất mát, đau buồn của người lính dưới “tay” mình, Chương đã linh động cho cậu ta về phép ba ngày. Sự vung tay quá trán đã để cho Chương một kinh nghiệm nhớ đời : Cậu tân binh ấy đã đào ngũ luôn không trở về đơn vị nữa. Sự cố ấy anh đã bị Chi bộ “nạo” cho một trận tơi bời. Bây giờ nghĩ lại, Chương vẫn còn nổi da gà ! Do đó, khi nghe thằng Thuận tồ đáp một cách ngây thơ như vậy thì anh liền giả vờ nghiêm nét mặt :
- Này Thuận, cậu như vậy là vẫn còn tính nết tiểu tư sản đấy nhé ! Con nhà lính mà tính nhà quan. Vậy là hỏng !
Cả ba chàng lính ngẩn tò te, không hiểu sao đột nhiên thủ trưởng lại “đằng đằng sát khí” như vậy. Chương nói tiếp :
- Đất nước ta còn nghèo, nhân dân ta còn khó khăn. Một viên đạn được tính trị giá bằng ba cân gạo. Lòng lợn thiu thì có gì khi ăn vào lại đau bụng ? Tôi hỏi thật các đồng chí có dám ăn thịt lợn ốm không ? Mình con nhà nghèo thì phải lựa cơm mà gắp mắm. Phải tùy hoàn cảnh tùy lúc tùy nơi chứ ! Bây giờ có một con lợn của đại đội đang ốm đấy, các đồng chí tính sao ?
Thằng Trí y tá trả lời ngay :
- Báo cáo thủ trưởng, lợn ốm nếu xét nghiệm không thấy gì trầm trọng thì vẫn ăn được ạ !
Chương gật gù :
- Có đúng vậy không cậu Thuận ?
Thằng Thuận nở một nụ cười tươi rói để lấy lòng cấp trên :
- Dạ, em hoàn toàn nhất trí !
Chương mừng thầm trong bụng. Tổ trưởng nuôi quân, y tá sẽ là người ký tên vào biên bản. Vậy là đúng thành phần, đúng chức năng về mặt nguyên tắc. Anh em trong đơn vị sẽ được thông báo là vì heo bịnh nên đại đội mới xử lý như vậy. Chương thân mật :
- Đấy các cậu thấy chưa ? Con lợn nằm kia. Con nhỏ đấy. Đích thị là nó đang ốm. Nó cứ nằm rên hừ hừ, thở phì phò với đôi mắt đỏ sọc kia là bịnh chứ còn gì nữa ? Có đúng không cậu Hà ?
Thằng Hà không hiểu được “âm mưu” của Chương, hắn gãi mũi:
- Dạ, không phải vậy đâu thủ trưởng ơi ! Khi ăn no thì con lợn thường nằm như vậy để nghỉ ngơi, chứ không phải bịnh gì cả.
Chương gạt ngay :
- Sao cậu khờ quá vậy ? Trứng đòi khôn hơn gà hả ! Không lẽ nó bị bịnh thì nó phải “báo cáo” với cậu, với y tá Trí để xin thuốc uống à? Có đúng không nào ? Cậu nói rằng nó nằm nghỉ ngơi à ? Nghỉ ngơi cái gì ? Hay là nó đang nằm than thở “Con gà cục tác lá chanh. Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi”. Khổ quá ! Các đồng chí làm nhiệm vụ hậu cần cho đơn vị, đơn vị tin tưởng nên mới giao cho các đồng chí, nhưng không ngờ các đồng chí lại “lơ mơ” về “kỹ thuật” chăn nuôi quá !
Không để cho họ có ý kiến “tranh luận” Chương cứ nói thao thao :
- Các đồng chí cần rút kinh nghiệm về vấn đề này. Nói là nói vậy thôi. Trong đơn vị là anh em đồng chí với nhau thì phải biết giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Các đồng chí đồng ý vậy nhé ! Đồng chí Trí lập biên bản đi. Tôi và các đồng chí sẽ ký vào sau. Bây giờ các đồng chí nuôi quân tranh thủ làm ngay chú lợn này nhé ! Khổ lắm ! Chậm một giờ là nó sút cân ngay một chút. Thôi, thời gian chẳng còn bao nhiêu nữa. Các đồng chí bắt tay vào công việc ngay nhé !
Nói xong, Chương xắn tay áo nhảy vào ngay chuồng lợn. Anh làm thông thạo mọi động tác như một người giết lợn chuyên nghiệp. Vậy là xong. Đêm nay người lính sẽ có thịt lợn để bồi dưỡng.
- Chà ! Ước gì đêm nay có một chút rượu để mọi người cùng nhấp môi nhỉ !
Nghe Chương nói vậy, những người lính cùng cười vui vẻ. Riêng Chương thì sung sướng lắm. Anh không ngờ mình đã “thuyết phục” được họ một cách tài tình như vậy. Không còn cách nào khác. Niềm thông cảm và yêu thương của những người có chức vụ cao nhất đại đội là Chương và Phú - trong lúc này không được “vung tay quá trán”. Sau này thiếu hụt trong thi đua thì ai sẽ là người đứng mũi chịu sào, chịu trách nhiệm với cấp cao hơn ? Bỗng dưng, Chương bật cười khi anh tự khen mình đã kịp thời nghĩ ra “sáng kiến” thông minh như thế. Đó là lúc năm giờ chiều của một ngày cuối năm 1978. Và ngay lúc đó, bọn địch từ phía bên kia biên giới cũng bắt đầu nã pháo xuống trận địa. Tiếng pháo rúng động cả cánh rừng già thâm u nghìn đời vĩnh cửu. Nhưng kế hoạch những người lính tình nguyện đã rút về phía sau để bảo toàn lực lượng thì bọn địch vẫn chưa phát hiện được.
Không một ai ngoài cuộc chiến có thể biết rằng, cách trận địa không xa, những người lính của trung đoàn Quyết Thắng đang nằm gác chân chữ ngũ trên cánh võng, họ nghiêng tai lắng nghe tiếng pháo gầm nhưng tâm hồn lại mơ mộng theo mùi thịt lợn đang xào nấu một cách thơm phức.
*
Sương rơi lạnh trên từng cánh võng. Rừng hun hút gió. Bóng trăng nhạt nhòa trong đám mây mờ tỏ. Tiếng côn trùng kêu rỉ rả. Khoảng ba giờ sáng. Người lính đã thức giấc. Họ lặng lẽ cuộn tấm võng bỏ vào ba lô. Những cục cơm vắt, những bịch gạo ni lông, những lon thịt tươi, những viên đạn đều được chuẩn bị chu đáo. Họ lặng lẽ xuất kích. Điểm dừng chân đầu tiên sẽ là vị trí AI.
Đoàn quân đi điệp trùng trong cánh rừng. Rừng che chở cho họ. Mọi người lặng lẽ bước đi. Những đốm lửa trên đầu môi lóe sáng. Một điếu thuốc rê xua đi cái lạnh lẽo cuối năm. Mỗi người lính đi vào cuộc chiến đấu mới với những tâm sự khác nhau. Thằng Hà móm mang trên vai chiếc xoong quân dụng nặng lặc lè nghĩ đến những vần thơ bay bổng. Thằng Dũng thì vác B.40 nghĩ đến ngày rời khỏi quân đội sẽ vào trường Đại học. Những ý nghĩ khác nhau nhưng tất cả đều hướng vào một mục đích tốt đẹp của mỗi đời người. Nhưng trước đó, muốn đến mục đích đó, thì ngón tay họ phải siết cò để đẩy lùi bóng đen hắc ám. Họ phải giết người để trở thành Phật. Rừng hun hút gió. Họ lặng lẽ bước đi trong bóng tối chập chùng. Và đến vị trí AI. Triển khai xong đội hình tác chiến. Đại đội trưởng Phú báo qua vô tuyến về Ban chỉ huy trung đoàn. Những trái tim nao nức chờ lệnh.
Chỉ trong vài giây sau, hai ngọn đồi cao ngất ngưởng nằm ngay trong tầm pháo 105, 82 của trung đoàn Quyết Thắng. Tiếng pháo gầm lên như một sư tử lao đến đối thủ. Thằng Cường thì thầm với Chương:
- Thủ trưởng ơi ! Chắc là bọn địch chui hết xuống hầm rồi nhỉ !
Chương gật gù với nét mặt căng thẳng :
- Ừ ! Với lượng pháo khủng khiếp như thế này thì bọn địch chịu sao nổi !
Dù nói vậy, nhưng anh cũng lo lắm. Không hiểu sao bọn địch chưa hề phản công lại ? Chúng đoán được là chúng ta sẽ chiếm cao điểm này bằng bộ binh sau loạt pháo này nên thủ thế ? Sau mười phút nã pháo cấp tập vào hai cao điểm này, ngọn đồi XB và 328 đã được trinh sát nhanh chóng phá cửa mở. Những người lính của Chương và Phú đồng loạt xung phong. Ngọn đồi thoai thoải với những bóng cây xiên xẹo. Họ tận dụng vật che khuất để tiến dần lên ngọn đồi. Rừng im ắng một màu chết chóc ghê rợn. Đâu sẽ là những viên đạn từ trên chốt bắn xuống đầu họ ? Không ai trả lời được. Đâu là mìn của địch đã gài sẵn để tiêu diệt bất cứ ai dám mò lên chốt ? Không ai trả lời được. Họ tiến dần lên với khẩu súng và tâm hồn nặng như đeo đá. Trời chưa sáng hẳn, những con mắt ngái ngủ căng ra với bóng đêm cùng đầu óc bình tĩnh phán đoán mọi tình huống xấu nhất. Quái lạ, cả đội hình tiến lên chốt sao vẫn chưa nghe tiếng súng nổ của tiểu đội, trung đội nào cả. Bọn địch đang âm mưu gì đây ? Những người lính bò lên chốt như những con kiến đang đo từng mét đất của Tổ quốc. Chậm chạp và vận động nhanh chóng. Trụ lại ụ mối này và lao sang gốc cây kia nhanh như những con sóc. Cánh rừng vẫn im ắng một cách lạ thường. Lồng ngực họ như muốn vỡ tung ra. Đây là lần đầu tiên họ đánh giáp mặt với quân địch ở tư thế bất lợi như thế này. Những người lính dàn hàng ngang dần dần tiến lên. Chỉ có ánh mắt ra lệnh, làm hiệu với nhau. Không ai lớn tiếng một lời nào cả. Thằng Cường loay hoay với khẩu súng vác ngang hông một cách chậm chạp. Trong khi đó, lính của Cường đã vượt lên khá xa. Trung đội trưởng Lâm căng mắt để quán xuyến lính của mình. Anh bực mình khi phát hiện ra Cường đã tụt lại sau. Lâm bò sang phía Cường :
- Làm cái quái gì đây ? Lên mau !
Cường méo mó :
- Dạ, em đau bụng !
Lâm buông tiếng chửi thề :
- Đau bụng thì cứ ỉa trong quần mà bò lên. Mày tụt phía sau thì ai chỉ huy lính trong tiểu đội của mày ?
Không biết là Cường đang đau bụng thật sự hay giả vờ để được tụt phía sau trước hòn tên mũi đạn ? Thấy Cường còn nhăn nhó chưa thực hiện mệnh lệnh, Lâm xoay ngược báng súng AK tộng thẳng vào mặt người lính. Máu tung tóe trên gương mặt. Lâm quát :
- Lên mau !
Lên là chạm vào sự chết chóc trong tích tắc. Cường lò mò bò lên theo lệnh của Lâm. Trong chiến đấu, những ai tụt về sau là cấp chỉ huy “bắn bỏ”. Trong chập chùng mờ sáng của rừng núi biên giới, những người lính tiến dần lên đỉnh cao điểm. Vượt qua hàng rào cửa mở thì họ đã thấy nhấp nhô những căn hầm, những ụ chiến đấu cá nhân. Bỗng có tiếng hô đồng loạt “Xung phong ! Xung phong !”. Những căn hầm, những tiếng hô chiến đấu của địch trở thành mục tiêu của người lính quân tình nguyện. Dù chưa phát hiện ra địch nhưng họ cũng nổ súng một cách khủng khiếp để bảo vệ mình một cách chủ động. Hàng loạt quả thủ pháo, lựu đạn được ném tới tấp vào chiến hào nông sè của địch. Rừng thâm đen màu thuốc súng. Khói súng làm mắt người lính cay cay. Nhưng lạ lùng như chuyện cổ tích của thế kỷ hai mươi, không hề có một tiếng súng nào bắn trả lại. Những người lính dễ dàng chiếm lĩnh trận địa. Lúc này họ mới kịp thời phát giác rằng : Địch đã rút quân ! Trận địa trống không chỉ mới vài ngày nay thôi. Những hạt cơm rơi tung tóe của địch khi bỏ chạy vẫn chưa kịp khô. Tơi tả những mảnh giấy gói gánh lương khô mang nhãn hiệu Trung quốc. Đại đội trưởng Phú đứng thẳng người cười khanh khách :
- Địch rút hết quân rồi !
Khẩu súng pháo hiệu của anh bắn thẳng về hướng Tây Nam lóe sáng, ngay lúc đó một vệt sáng từ đồi XB cũng lóe sáng như thế. Quân tình nguyện đã làm chủ trận địa. Không một giọt máu nào đổ xuống. Niềm vui của họ bay lên. Chạm vào trời xanh. Một niềm vui rực rỡ. Lúc này, chưa ai có thể biết được thủ đoạn tinh vi của địch. Chúng nó đã rút chạy - không những vào nội địa mà chạy sang hẳn bên kia ngọn núi Đănrek để tiến hành một cuộc chiến tranh mới. Một cuộc chiến tranh theo chiến thuật cài răng lược, trà trộn vào trong dân với hậu cứ ở bên kia biên giới. Chiến thuật đó, bọn chúng sẽ kéo dài hơn mười năm cuộc chiến tranh với quân tình nguyện Việt Nam. Máu sẽ đổ khủng khiếp. Không ai có thể đoán trước được. Cho dù khi tiến quân vào tận sào huyệt ở Nông-Pênh, người lính cũng sẽ không hề tốn một viên đạn. Bắt đầu từ giây phút này họ sẽ giải phóng Campuchia như là đội quân của người đi dạo mát và huýt sáo thong dong. Khi lùi xa thời gian thì người ta mới nhìn rõ được bộ mặt của chiến tranh.
Trời sáng hẳn. Thằng Dũng B.40 nằm dài xuống đất, đầu gối vào khẩu súng B.40 hắn thấy trên nhánh cây cao một cánh chim vút bay. Tiếng hót của loài chim hiền lành tặng lại trận địa, sao lúc này nghe rõ và trong trẻo đến thế ? Cuộc chiến tranh đã kết thúc một giai đoạn. Kết thúc những ngày ăn cơm vắt và ngủ hầm để bảo vệ từng tấc đất của biên giới Tây Nam. Những người lính được lệnh rút về hậu cứ. Họ rút thẳng ra cột mốc số 01 của biên giới Việt Nam - Campuchia. Trời xanh biếc. Đường 19B đã biến thành đại lộ với bụi đỏ mịt mù, như chào đón người lính đã thực hiện hoàn thành nhiệm vụ. Họ được nghỉ ngơi, an dưỡng một ngày để ngày mai bắt đầu cho một chiến dịch mới.
*
Một ngày ở cột mốc số I đối với người lính – đó là những giờ phút hạnh phúc và bình yên nhất. Họ được hít thở bầu không khí trong lành. Không khí ấy đã làm hai lá phổi của người lính sạch sẽ. Họ hít thật sâu và thở thật mạnh. Như đẩy hết khói súng chiến tranh ra khỏi lồng ngực. Như hít lấy hương vị đằm thắm của rừng núi muôn đời thân thiết với con người. Thằng Dũng B.40 đang nằm tòng teng trên cánh võng huýt sáo vu vơ “Người đi trên đống tro tàn, thương cha nhớ mẹ hương vàng về đâu là lá la…” thì thằng Cường bước đến :
- Nè Dũng ! Mày biết tin gì chưa ?
- Tin gì vậy ? Lại sắp mở màn chiến dịch à ?
Thằng Cường nheo mắt cười :
- Trật lất ! Sắp có tin vui !
- Tin gì vậy ?
- Bí mật. Mày chịu khó leo xuống võng lau súng với tao thì tao sẽ bật mí cho mày biết.
Dũng B.40 bước xuống võng :
- Chà ! Quý súng quá héng !
- Sao lại không quý ? Súng là vợ đạn là con. Có đúng vậy không Dũng ?
- Trật lất !
- Trật cái gì ?
Dũng B.40 vươn vai :
- Tao hỏi thật mày nhé ! Mày thích ôm súng hay ôm đàn bà khi đi ngủ ?
- Ờ, ờ ! Tao thích ôm mày Dũng ạ !
- Thật à ?
Hai người lính cất tiếng cười vang. Núi rừng xao động những cánh chim bay lướt thướt. Bay đi hỡi những cánh chim báo tin vui cho quê nhà. Họ đang ngồi đấu láo với nhau thì bỗng có tiếng còi báo động. Chuyện gì sẽ xảy ra ? Mọi người dù đang làm bất cứ việc gì thì cũng bật người dậy. Lúc này, khẩu súng là vợ của họ. Họ ôm lấy súng và nhanh chóng tập trung vào vị trí đã được quy định. Hàng quân đứng nghiêm chỉnh với nét mặt nghiêm trang chờ mệnh lệnh. Trưa nắng. Nắng vàng như mật chảy dài trên đôi vai từng trải của người lính biên giới Tây Nam. Chính trị viên Chương dõng dạc :
- Thưa các đồng chí !
Hai từ “đồng chí” thiêng liêng vang lên. Bóng mát của rừng cây thâm nghiêm trùm xuống suy tư của người lính. Chim Puk hót líu lo. Trái tim người lính đập mạnh. Họ mường tượng đến một cuộc hành quân mới. Một gian khổ lại bắt đầu. Một cuộc chiến đấu mới. Chương ngập ngừng một chút :
- Thưa các đồng chí ! Hôm nay, trung đoàn chúng ta được một vinh dự lớn. Một vị tướng ở Bộ Quốc phòng sẽ trực tiếp xuống thăm và nói chuyện với đơn vị chúng ta.
Chỉ mới nghe đến đó hàng quân đã xôn xao. Mọi người bàn tán to nhỏ với nhau. Chao ơi ! Đúng vào giờ Ngọ của trưa hôm nay vị tướng sẽ đi xe con trực tiếp xuống đơn vị. Tin này quả thật hấp dẫn. Thằng Cường cười hì hì :
- Mày thấy tao thánh chưa Dũng B.40. Tao nói y chang như thánh nói. Mày phục sát đất chưa ?
Dũng ngớ người ra. Thằng Cường bèn “phán” :
- Thì hồi nãy đó ! Tao nói mày lau chùi súng đạn cho sạch sẽ thì tao bật mí cho mày biết tin vui. Tin vui mà tao định nói cho mày thì chính trị viên Chương đã nói rồi. Hì, hì mày thấy tao thánh không ?
- Thánh cái con khỉ mốc.
Hàng quân được lệnh giải tán. Thằng Hà móm mang tin vui đó đầy trong lồng ngực, hắn nhảy tót lên võng. Hắn làm thơ. Thi tứ chảy tồ tồ như nước suối trong tâm tưởng của hắn. Hắn đang mày mò tìm cho bằng được cái vần “ừng”. Khó quá ! Chữ “rừng” của cân sáu vần với chữ “mừng” thứ sáu của câu tám có được không ? Trả lời cho thằng Hà móm là một bàn tay thô bạo giật ngay tờ giấy đang ghi những câu thơ :
- Dậy mày ! Lại thơ với thẩn nữa à ?
- Trời đất ơi ! Anh Cường ! Sao anh làm gì kỳ cục vậy ?
Thằng Cường nghiêm nét mặt :
- Kỳ cục cái gì ? Trưa nay ăn cái gì mà mày còn nằm đây ? Không lẽ đơn vị mình đón Tướng từ Bộ Quốc phòng xuống đây để ăn cơm với nước mắm à ?
- Em đâu có biết. Đơn vị có gì thì mình ăn nấy chứ !
- Đồ ngu ! Mày còn tồi tệ hơn ngu nữa Hà móm ạ ! Bởi vì mày không biết linh hoạt cải thiện bữa ăn cho anh em.
Thằng Hà móm gãi đầu :
- Cải thiện là sao ạ !
Như chỉ chờ câu hỏi đó, thằng Cường vỗ tay Hà móm thân mật :
- Mày khá lắm. Biết hỏi một câu hỏi rất thông minh. Muốn cải thiện bữa ăn cho bộ đội trong đơn vị thì bọn mình đi đánh cá chứ còn sao nữa !
Thế là hai người lính ngồi bệt xuống đất vạch ra kế hoạch đi đánh cá. Mỗi người chạy theo mỗi suy nghĩ khác nhau. Thằng Hà móm ước mơ có thật nhiều cá tươi. Thằng Cường thì cũng ước mơ vậy. Vì muốn lập công với đại đội nên thằng Cường đã nghĩ ra trò này. Hắn muốn chính mình sẽ là người đem lại niềm vui cho đơn vị. Chính trị viên Chương và đại đội trưởng Phú sẽ biểu dương vì hành động tích cực này. Hắn sẽ được bằng khen một cách hãnh diện. Suy nghĩ như vậy nên kế hoạch này không hề thông qua đại đội. Một việc làm tùy tiện. Đang lúc hai người đang rù rì bàn tính với nhau thì thằng Dũng B.40 bước đến. Sau khi nghe nói đi đánh cá thì thằng Dũng đồng ý ngay. Họ cột thật chặt hai quả M.79 vào quả lựu đạn, sau đó, quấn thật chặt dây cháy chậm và gắn vào đó một kíp mìn. Bằng những vật dụng như thế, ba người lính đi về phía dòng suối Đắc Đam. Con suối chảy dọc theo đôi bờ sinh tử của một cuộc chiến tranh. Nhưng dưới đó là những chú cá đang bơi lội tung tăng không hề biết đâu là bến bờ của biên giới mỗi quốc gia. Trời nắng chang chang. Thằng Dũng B.40 ném vút khối bộc phá xuống dòng nước xanh biêng biếc. Một tiếng nổ đanh thép vang lên chua chát. Dòng nước bị xẻ làm hằng trăm mảnh vụn. Chỉ một thoáng sau dập dềnh theo dòng nước bạc là những chú cá nổi lên. Cá nổi trắng dòng suối. Thằng Cường cười tít mắt :
- Nhảy xuống đi Dũng ! Mày nhảy xuống đi !
Chỉ thoáng hiện trong trí nhớ về một bữa ăn với những con cá kho, nướng thơm lựng - thằng Dũng quên hết mọi thứ. Hắn nuốt ực nước bọt xuống cổ họng để tăng thêm can đảm và nhảy ùm xuống dòng suối. Vậy là xong. Chút xíu nữa thôi, thằng Cường sẽ có thành tích mà lập công với đơn vị. Nhưng rủi ro thay ! Chỉ trong một tích tắc, khi thằng Dũng B.40 vừa nhảy xuống thì một tiếng nổ khác cũng vang lên đanh thép không kém lần trước. Tiếng kêu thất thanh :
- Cứu tao với ! Cứu tao với ! Cường ơi !
Thằng Dũng kêu thất thanh. Kêu. Máu đỏ dòng suối. Thằng Cường cũng hoảng hốt :
- Chết mẹ ! thằng Dũng bị thương rồi ! Mày nhảy ngay xuống cứu hắn đi Hà móm.
Không đợi thằng Hà móm cởi quần áo, thằng Cường đã nhanh chân đạp hắn xuống suối. Hà móm bơi qua tiếng kêu thất thanh ấy dìu thằng Dũng B.40 vào bờ. Lúc đó thằng Cường đã co chân chạy về phía hậu cứ. Hắn sợ liên lụy về trường hợp vừa xảy ra của đồng đội mình. Một sự hèn nhát đáng nguyền rủa - đó là kẻ đã bỏ bạn trong cơn hoạn nạn.
Giữa lúc đơn vị đang tổ chức giản dị mà long trọng đón vị tướng vượt hàng ngàn cây số đến chiến trường với người lính thì trên chiếc cáng thương của đại đội có người được cáng về tuyến sau. Kẻ về tuyến sau, người ở lại đều mang những tâm tưởng ngổn ngang. Tâm tưởng hướng về một ngày mai sẽ không còn tiếng súng. Và chết chóc.
Thằng Cường cười nói bô bô :
- Nè Hà móm ! Mày thấy tao có làm kỹ sư được không ?
Hà móm nheo mắt :
- Anh làm kỹ sư gì ? Kỹ sư cầu cống à ?
- Đừng hòng ! Tao về địa phương làm kỹ sư chế tạo máy xay đường. Ở quê tao nhiều mía lắm.
Ôi ! Vùng quê nhiều cây mía. Điều đó đang trở về trong ký ức của thằng Cường những ngày thơ ấu. Những ngày trốn học chui vào bụi mía nghe tiếng chim kêu vang lảnh lót. Còn thằng Hà móm thì mơ trở thành thi sĩ. Thi sĩ làm thơ tán gái. Rải thơ dọc đường cho các cô gái đến trường như thiên nhiên rải lá vàng vào mỗi độ thu về. Phải chăng, chiến tranh đã chấm dứt. Câu hỏi day dứt trong tâm trạng của họ là tại sao khi leo lên các cao điểm XB và 328 không còn một bóng địch ? Kẻ thù đã rút lui thì có nghĩa là đã kết thúc một cuộc chiến ? Thằng Bảo lùn nằm đong đưa trên võng bạc phếch nói vọng đến :
- Nè Cường ơi ! Tụi mình kể ra cũng hên phải không ?
- Hên cái gì vậy ?
- Hì, hì ! Tối hôm qua tao nghe Đài phát thanh nói là bộ đội ta đã hoàn thành nhiệm vụ ở biên giới Tây Nam rồi ! Tao sẽ trở về quê và nộp đơn thi đại học. Sướng ơi là sướng !
Vừa dứt lời thì thằng Bảo lùn cất lên giọng khê nồng như cơm nhão quá lửa : “Bạn tôi đang mơ, mơ ngày xong chiến đấu sẽ đi nông trường lái máy cày là lá la”. Tiếng ca nghĩ về một ngày sẽ đến. Thằng Cường nói :
- Ừ ! Sướng thật. Không đui què sứt mẻ là ngon cơm rồi !
Họ đang nói chuyện tầm phào với nhau thì Chương bước đến. Anh mặc một bộ quần áo mới tinh khôi. Thằng Hà móm nịnh ngọt sớt:
- Thương ai mặc áo hoa cà
Bụng đeo súng ngắn thương đà quá thương !
Chà ! Chính trị viên hôm nay bảnh quá !
Chương dừng lại :
- Bảnh cái gì mậy ? Chú mày trông anh có giống như một chàng sinh viên không ?
- Chà ! Thủ trưởng giống lắm nghen !
Câu nói đùa của người lính mới cũng làm Chương sung sướng. Cuộc đời của anh đến bây giờ - dù đã trở thành một người lính từng trải - nhưng anh vẫn còn mơ đến một ngày nào đó được ngồi trên ghế giảng đường đại học. Thì ra, nơi gian khổ nhất bao giờ con người cũng có những ước mơ tốt đẹp nhất. Lúc này, ước mơ ấy đang đến với họ. Cuộc chiến đã chấm dứt rồi chăng. Riêng thằng Dũng B.40 nằm trên chiếc võng cáng thương lại ứa nước mắt. Giọt nước mắt lăn trên môi thâm khô mùi vị mặn chát. Hắn biết rằng từ đây mình đã trở thành một người lính bỏ cuộc nửa chừng trên hành trình đi về phía bình minh. Bình minh nở xòe từ đầu ngọn súng. Và hắn thầm hát cho riêng mình “Con biết bây giờ mẹ chờ em mong, khi thấy mai đào nở vàng nơi nơi năm trước con hẹn mùa xuân sẽ về…” Sự trở về đựng đầy trong giấc mơ tinh khiết của người lính. Nhưng tất cả đều bàng hoàng tỉnh giấc. Nửa đêm. Mệnh lệnh hành quân được vọng đến trong chăn chiếu ấm cúng. Họ thức dậy. Trên vai muôn đời là chiếc ba lô. Khẩu súng. Họ lại ra đi. Trên nền trời biên giới tiếng chim Puk vỗ cánh bay lên. Tiếng kêu thảm thiết và hoảng hốt. Như báo hiệu một điều khủng khiếp của cuộc chiến tranh mới sắp xảy ra. Điều khủng khiếp ấy phải cần một thời gian dài. Dài đến mười năm trên quê hương Ăng Co thì họ mới đủ tỉnh táo để nhận thức lại. Còn bây giờ thì lồng ngực của họ đang vọng về tiếng hát của cả một thế hệ chống Mỹ từng đi trước họ.
Mở ra một hành trình mới. Một chiến dịch mới. Chiến dịch đánh thẳng vào Thủ đô Nông Pênh. Chiến tranh chẳng bao giờ ngủ yên. Đó là một ngày đầu tháng 1 của năm 1979.